Theo Sietsema (62) loopt met zijn labradoodle Kyra van nog geen tien maanden zijn bijna dagelijkse ronde ten noorden van het dorp Tinallinge. Hij heeft er de tijd voor, zijn drukke bestaan als supermarkteigenaar ligt achter hem.
Tot mei 2018 was Theo eigenaar van de Coop in Baflo, die hij in 29 jaar tijd transformeerde van een dorpswinkel tot een volwaardige, moderne supermarkt. Daarvoor had hij drie jaar lang een dorpssuper in de Schoolstraat in Uithuizen.
Aan niets is te zien dat Remt Buikema elf maanden geleden een openhartoperatie onderging. De 84-jarige kilometervreter uit Warffum fietst en wandelt elke dag, als vanouds.
Begin 2019 – kort na onze eerste ontmoeting* – meldde Remt zich bij de huisarts. ´Ik voelde me moe en had wat pijn in de borststreek. Mijn dokter verwees me door naar het ziekenhuis. Daar waarschuwde de cardioloog dat ik nog eens langs de weg gevonden zou worden als er niet werd ingegrepen.´
Eerst naar Usquert en lekker tegen de wind in terug naar Warffum
Harald heeft er ondanks de stromende regen veel plezier in.
Op een grauwe, regenachtige novemberdag wandelt Harald Verwijlen met zijn Oudduitse herder Sam bij Mensingeweer. Beide bepakt en bezakt. Nou ja, Sam draagt alleen zijn eigen voer. ´Vandaag lopen we de eerste etappe van het Pieterpad, over een kleine drie weken finishen we op de Sint-Pietersberg.´
Het is de eerste keer dat Harald zich waagt aan de bijna 500 kilometer lange wandelroute. De bedoeling is om elke dag zo´n 30 kilometer per dag te lopen en er om een uur of vier uur ´s middags een punt aan te breien. ´Ik heb verder niks gepland. Op dat moment zie ik of ik ergens onderdak kan krijgen en anders gebruik ik de tent.´ Het maakt hem weinig uit, de fervente langeafstandswandelaar volgde in Canada de opleiding tot wildernisgids.
Op z´n knieën zit hij op het trottoir om onkruid bij zijn rozen weg te halen. Koos Durenkamp is ondanks zijn 75 jaar een bezig baasje. Behalve wat tuinieren sport hij vooral heel veel.
Tien marathons heeft de tengere Winsumer inmiddels volbracht. Nummer elf wordt die van Sint Petersburg in juni 2020. En dan te bedenken dat hij pas op zijn 57ste voor het eerst de hardloopschoenen aantrok.
In het schuurtje hangen een racefiets en een mountainbike. ´Elke week stap ik wel even op de racefiets voor een rondje. Mountainbiken doe ik vooral op de nieuwe mountainbikeroute op Lauwersoog.´
Michaël van Rijckevorsel heeft boodschappen gedaan in Winsum en is op de weg terug naar Warfhuizen. En dat is een bijzonder gezicht.
Zijn vervoermiddel is de Hors, een door hem zelfontworpen tweewieler die zowel met de handen als voeten wordt aangedreven.
Een inspannende bezigheid, bevestigt de bewust autoloze Michaël. ´Maar de Hors gaat wel 20 procent sneller dan een gewone fiets. Ik heb ook een ligfiets ontworpen, die staat thuis.´
´Als iedereen bij de club een beetje doet, komt het goed´, zegt Jans Warringa. Hij sleept de afvalcontainer terug naar de kantine van Tennisclub Winsum. ´Ik trek ze elke woensdagochtend naar de weg en zet ze later op de dag terug op hun plek.´
Grappig dat uitgerekend de cluboudste deze taak vervult. Jans is 85 jaar en al dik 50 jaar lid van TC Winsum, waarvoor hij ook nog andere klusjes verricht. ´Elke dag fiets ik even naar de banen. Er is altijd wel iets wat moet gebeuren en dan pakken we het samen op. Onze voorzitter (Tiemen Oosting) is er ook vaak.´ Fietsen in de omgeving doet hij trouwens veel met Minke. Op de ´gewone´ fiets. Alleen bij harde wind komt de e-bike tevoorschijn.
Henk en Heike komt eraan en dat hebben de eenden door.
Dat zie je niet vaak, zeilers bij Mensingeweer. Henk van der Schoor en Heike Roloff zeilen maandag met hun Magnes van Wehe-den Hoorn naar Winsum. ´We hebben de grootste kick gehad, op de Waddenzee, en zijn nu aan het afbouwen. Dit tochtje verzacht voor ons de overgang naar het gewone leven.´
Zeilen kunnen ze, want het valt niet mee de boot langs de overhangende takken te laveren. En daarbij komt dat het Mensingeweersterloopdiep niet al te breed is. ´Ze moeten hier nodig snoeien´, zegt Henk. Voor elke brug moeten ze de mast neerhalen. Dat is in vijftien seconden gepiept. Gelukkig maar, want er liggen nogal wat bruggen op hun route.
Fietsen vindt hij prettiger dan autorijden, daarom kun je pianostemmer Xander Niezing (59) op het Hogeland tegenkomen met zijn oranje velomobiel. ´Bij vrijwel alle klussen op het platteland pak ik hem, in de stad zelf gebruik ik vaak mijn gewone fiets.´
Op een zomerse ochtend rijdt de velomobilist in het Reitdiepdal, in de buurt van Hekkum.
De stemming zit er goed in bij (van links af) Gon, Uuske, Hanneke, Kitty, Dorothe en Annemieke.
Met hun vrolijke gedrag en opvallende rode T-shirts vallen ze zondag op tussen Winsum en Pieterburen. Zes vriendinnen uit het Westen, uit de buurt van Leiden, bereiken die dag hun doel dat ze zich in 2010 stelden: in tien etappes het Pieterpad lopen.
De route lieten ze direct afdrukken op T-shirts die in al die jaren nauwelijks van kleur verschoten zijn. Even na het middaguur wandelen de vijftigers vlak voor Mensingeweer.
Voordat ze Eenrum uit zijn is het dik twee uur later. Het gezelschap is blijven hangen op de Liefhebbersdagen van kwekerij De Kleine Plantage.
´Elk jaar doen we in september met zijn zessen één driedaagse etappe van tussen de 50 en 60 kilometer. Met het laatste traject Zuidlaren-Pieterburen voltooien we de loop. We sluiten in Pieterburen met een verrassing af´, vertelt Dorothe, samen met Kitty de regelaar. De andere vier weten nog van niks. Ze moeten nog 3 kilometer geduld hebben.*
Hebben ze al plannen voor een vervolg? ´We gaan een nieuwe route lopen, maar weten nog niet welke. We hebben nu van zuid naar noord gelopen, een optie is het Marskramerpad, dat gaat van Den Haag naar Bad Bentheim, van west naar oost.´
*De (eigen) finishfoto van het groepje in Pieterburen. Kitty en Dorothe hebben certificaten en champagne geregeld. ´Toen we gingen proosten, bood bewoonster Hilde Bakker spontaan aan om bij haar in de tuin te komen drinken. Heel leuk. We hebben ervaren dat Groningers zeer gastvrij en vriendelijk zijn´, meldt Dorothe ´s avonds namens de zes.
´Je moet in beweging blijven. Dat is mijn drijfveer. Hardlopen kan helaas niet meer vanwege mijn kunstheup. Dus wandelen Trijnie en ik veel.´
Jan Willem Nanninga (65) is als gepensioneerd sportleraar uiteraard op de hoogte van het belang van voldoende bewegen. Donderdag in de vroege ochtend wandelt hij het rondje Maarhuizen. Maar het had ook Schaphalsterzijl kunnen zijn. Of Garnwerd met een rustpauze op een van de terrassen in het dorp aan het Reitdiep.
Meestal vergezelt Trijnie hem, maar die heeft deze ochtend andere bezigheden. ´Je kunt al wandelend de mooie omgeving in je opnemen en je komt altijd wel iemand tegen om even een praatje mee te maken. We gaan ook vaak op wandelvakantie.´
Jan Willem staat even stil bij de Enne Jans Heerd in Maarhuizen. ´Fantastisch hier toch? De bewoners en Staatsbosbeheer willen er echt iets moois van maken.´
Da´s toevallig, een vertegenwoordiger van Staatsbosbeheer wacht bij de monumentale boerderij op de komst van gedeputeerde Mirjam Wulfse. Ze gaan overleg voeren over de plannen die, zo legt de ´eigenaar´ aan Jan Willem uit, wel een flinke zet kunnen gebruiken. Het overleg vindt zo plaats in de sfeervolle boomgaard. De stoelen en flip-overs staan klaar.
De ontwikkeling in de gemeente Het Hogeland boeien Jan Willem en niet alleen omdat hij toevallig fractievoorzitter is van de PvdA. ´In 2010 ben ik in de raad terechtgekomen. Dit is mijn derde termijn. Het is prachtig werk. Je doet het voor de mensen en vanuit een ideologie. Het is een vrijetijdsbesteding en daarom vind ik dat je het met elkaar aangenaam moet maken. In de fractie lukt dat, de sfeer is goed. En dat geldt ook voor de raad.´
Met cremeren voorkom je dat mensen langs je graf lopen en zeggen: hier ligt Jan Willem Nanninga, die klootzak
Tijdens zijn wandelingen doet de Winsumer soms inspiratie op voor zijn maandelijkse column op de site van PvdA Het Hogeland. Op persoonlijke titel schrijft hij in de rubriek ´door de Rode bril´ over alles wat hem bezighoudt. ´Voor mijn eerste column na de vakantie heb ik nog geen onderwerp.´ Na even nadenken: ´Misschien moet het over het begraafbeleid gaan.´
En dan gaat het al snel over de persoonlijke keuze voor cremeren of begraven. ´Ik wil later gecremeerd worden, net als mijn ouders. Maar als je over een begraafplaats loopt, zie je wel een stuk historie, dat is ook mooi.´ Lachend: ´Maar met cremeren voorkom je dat mensen langs je graf lopen en zeggen: hier ligt Jan Willem Nanninga, die klootzak.´
De gemeentepolitiek ligt nog even stil. Op 18 september is de eerstvolgende raadsvergadering. De fractievoorzitter, geboren in Sint Jacobiparochie, opgegroeid in Baflo en de afgelopen vier decennia woonachtig in Winsum, kan daar niet bij zijn. ´Trijnie en ik hebben onze vakantie nog tegoed, we gaan wandelen in de Vogezen.´
Nog even terug naar het leraarschap. Jan Willem, tenger als in zijn jonge jaren, stond op Het Hogeland College in Warffum bekend als een fanatieke sportleraar, die veel vroeg van zijn leerlingen. ´Ik kom geregeld oud-leerlingen tegen, zoals nu. Ze groeten altijd vriendelijk en vaak maken we een praatje. Dan mag ik wel concluderen dat ik het zo slecht niet gedaan heb.´
