Voor wie Ida Wierenga-Spijk (72) zoekt een gratis tip: ga naar De Goliath, daar moet ze zijn. Zo ook deze maandagochtend*, haar Kia Picanto staat naast het molenhuis. Zou molen Ida geen betere benaming zijn voor de poldermolen? ´Ik doe veel voor de molen, maar dat zou me te veel eer zijn.´
Ida schenkt in de molenschuur koffie in en snijdt koek. Vanuit het keukentje: ´Wat hebben organisaties mij vervloekt in het begin. Mij maken ze niks wijs. Met mijn fotografisch geheugen heb ik een sterk wapen in handen. Wat er ooit gezegd of beloofd is, zit in mijn geheugen gebeiteld.´
Dankzij de kordate, innemende, enthousiaste en geen blad voor de mond nemende Ida staat de meest noordelijke molen op het vasteland van Nederland er piekfijn bij.
´In 1993 heb ik in drie, vier maand 51.000 – toen nog – gulden bij elkaar geluld voor een nieuw rieten dak. De actie was hard nodig, want als het regende werd het binnen net zo nat. Voor een geeltje wordt De Goliath weer een juweeltje, heette de actie.´
Hij kreeg er twee, ook eentje op zijn andere wang
´Ik ging naar de mensen toe. Kan me nog goed herinneren dat ik bij een bemiddelde man aanbelde. Ik zei: U heeft meer geld dan ik. Maar wat doet u ermee? Niks, antwoordde hij, het staat op de bank. Ik zei: Doe er iets nuttigs mee, geef mij wat voor de molen. Hij zegt: Kind, hoeveel wil je hebben? Ik: Begin eerst maar eens met 1000 gulden. Telde die zo 1000 gulden uit. En draaide me zijn wang toe, wilde een kus. Nou hij kreeg er twee, ook eentje op zijn andere wang.´
Na de geslaagde actie werd Ida in het zonnetje gezet voor het tv-programma Zondagskinderen. ´Stopte hier een bus, met daarin presentator Jos Brink en dertig molenaars, onder wie de collega-molenaar uit Farmsum die mij had opgegeven. Ze verrasten mij met een bordje met Ida Wierengapad erop. Dat bordje is drie keer platgereden, waarna ik een nieuwe heb laten maken. Heel veel mensen hebben het over Ida Wierengapad, officieel is het Goliath´s Pad.´
Omdat er elke dag bezoekers langskomen – ´altijd wel rond de tien, soms groepen fietsers of wandelaars´ – is Ida er bijna altijd te vinden. Ze is niet alleen molenaar, maar ook buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand. ´Zowel de schuur als de molen dient als trouwlocatie. Het record in één jaar is dertien huwelijken. Voor 26 juni staan er twee gepland, het hadden er vier kunnen zijn. Kennelijk is het een populaire trouwdatum.´
Alle dagen zijn geweldig, al 33 jaar lang
Ook is de schuur geregeld in gebruik als vergaderruimte, vertelt Ida. En ziedaar, de volgende anekdote: ´Tijdens een chique vergadering vroeg een vrouwelijke aanwezige mij wat dit voor ruimte was geweest. Ik zei: vroeger was dit een stal en stonden er koeien…, nu zitten ze hier. Haar collega schoot vreselijk in de lach, die had het niet meer.´
´Alle dagen zijn geweldig, al 33 jaar lang. Op 7 april 1987 ben ik aangesteld als vrijwilliger molenaar, vijf dagen eerder had ik mijn examen afgelegd op de molen in Zeerijp. Maar ik ben hier al langer actief hoor. Ik hielp vaak een bevriende kunstenaar die hier woonde, Hans Verschoor.´
´Als kind van 3 kwam ik al bij De Goliath. We woonden op het streekje Heuvelderij ten noorden van Roodeschool, vanwaar je de molen kan zien. Als kind was ik ondeugend, kneep ik er vaak tussenuit. Even kijken bij de molen of ergens anders. Molenaar Sikkenga zette mij dan op de arm en zijn vrouw gaf me een kopje thee met een koekje erbij. Daarna zetten ze me op het pad naar huis. Toen vond ik het al fantastisch als de molen draaide.´
´Ik was altijd op zoek naar dingen die andere kinderen niet interesseerden. Genoot van de natuur, van de fazanten, patrijzen en hazen. Toen ik 5 was, ben ik een keer naar een boer gefietst waar net een kalfje geboren was. Ik vroeg hem waar het kalfje uit was gekomen. Hij antwoordde kortaf: uit zijn bek. Ik moet toen gezegd hebben: den het kou bek wel op n roar stee zitten. Nou, mijn vader kreeg dat de volgende dag te horen hoor! Zien leutje wichtje was n wiesneusje.´
Dat Ida niet met zich laat sollen, liet ze zien bij de onderhandelingen over aardbevingsschade aan molenhuis en molen. Het grootste deel wilden ze wel vergoeden, met uitzondering van het herstel van de frontmuur van de molen, kosten 12 mille.
Ik ben even heel erg uit mijn slof geschoten
Drie jaar lang duurde de strijd, waarin Ida geen millimeter krimp gaf. ´Het was gewoon koehandel. Ze begonnen met 1500 euro. Ik heb de poot stijf gehouden en gaandeweg boden ze meer. Op het laatst kwamen ze uit op 11.700 euro. Ik ben even heel erg uit mijn slof geschoten. Het resultaat was dat ze akkoord gingen met 12.000 euro. Precies wat ik wilde, gewoon het schadebedrag. Ongelooflijk toch dat het zo moet gaan?´
Die schade is inmiddels verholpen. De volgende klus wacht: de eikenhouten vijzel is aangetast door zwam. De vergunning van gemeente Het Hogeland is binnen, het wachten is op subsidie van de provincie. ´De vervanging van de vijzel kost wel eventjes 140.000 euro. Een week of twee zullen ze ermee bezig zijn.´
De Goliath siert sinds 1897 de Eemspolder en deed daarvoor – onder dezelfde naam – dienst in Winschoten. Malen voor het waterschap is verleden tijd. ´Een, twee keer per week laten we hem draaien. David Reitsema is de eerste molenaar en leidt ook cursisten op. Door het malen stroomt hier zuurstofrijk water met dikke brasems en snoeken. Er heeft al eens een snoek in de vijzel gezeten. De rietdekker was hier op een bloedhete dag bezig en ontdekte dat het ongelooflijk stonk in de molen. Bleek de vis er in drie stukken te liggen. Vorige week is de rietdekker nog geweest voor een reparatie. We hebben last van een steenmarter.´
De voldoening die je krijgt als je mensen helpt is veel belangrijker
Ida was altijd verpleegkundige van beroep. Daar heeft ze naar eigen zeggen zoveel meegemaakt dat ze zich nergens meer druk om maakt. ´Er is zoveel in het leven wat je ontnomen kan worden. Probeer eerlijk te zijn, zeg ik altijd. Geld heeft mij nooit geïnteresseerd. Als verpleegkundige heb ik ook mensen geholpen die geen cent te makken hadden. Je sprong gewoon bij, de voldoening die je krijgt als je mensen helpt is veel belangrijker.´
Sinds elf jaar is ze weduwe. Ze woonde 39 jaar met haar man Johannes in Roodeschool. Een jaar na hun verhuizing naar Uithuizermeeden overleed hij. Hun twee zoons en dochter zullen Ida in elk geval niet opvolgen. Ze werken alle drie in het buitenland voor een baggerbedrijf. ´Over wat er na mij gebeurt, maak ik me dus ook niet druk. Die mij opvolgt is al lang geboren.´
* Het bezoek aan molen De Goliath was op maandag 9 maart.
