Het ambacht van restaurator dreigt in rap tempo te verdwijnen. Yvonne Nijlunsing (Den Andel) is daarom blij en opgelucht dat Peter Jan Brouwer (Groningen) het stokje van haar overneemt.
De bedoeling is dat hij over niet al te lange tijd haar bedrijf voortzet.
Al driekwart jaar is hij bijna dagelijks te vinden in haar werkplaats op de Oude Dijk in Den Andel. Daar leert zij hem de fijne kneepjes van het vak.
Yvonne (70) heeft er alle vertrouwen in. ´Peter Jan is supergoed. Het is een kwestie van trucjes leren, want hij is een ervaren meubelmaker. Ook ik ben begonnen als houtbewerker en meubelmaker, tot ik mijn leraar Hero Mulder tegenkwam. Ik heb toen met mijn bedrijf de draai gemaakt naar restauratie.´
Deze donderdagochtend zijn de twee vakmensen samen aan het werk. Peter Jan restaureert een oude spiegel. Hij is er kok bij, zo lijkt het. Roerend in een pannetje op het kooktoestel bereidt hij beenderlijm.
Peter Jan (36): ´Treurig dat er zo weinig belangstelling is voor ons vak. Er is zelfs geen opleiding meer voor. Zelf heb ik kunstgeschiedenis gestudeerd en daarna een meubelmakersopleiding gevolgd. Elf jaar ben ik nu meubelmaker.´
´Als restaurator is je werk een stuk bescheidener. Dat je bijdraagt aan de instandhouding van cultureel erfgoed is mooier dan iets nieuws toe te voegen aan al datgene wat er al is. Ook het verhaal achter elk object spreekt mij aan.´
Yvonne geeft een rondleidinkje door haar ambachtelijke en machinewerkplaats, die ze beide eigenhandig bouwde. Sinds 1980 woont de ambachtsvrouw in Den Andel.
´Sinds de samenwerking met Peter Jan zie ik pas wat ik zelf kan. Dat zie je niet als je altijd maar alleen bent. Ik wil dolgraag dat mijn werk voortgezet wordt. Je beschikt over zoveel gereedschappen en materialen.´
´Peter Jan kwam hier voor de eerste keer en zei direct: het lijkt hier wel een schatkamer! Niemand anders kijkt er met die ogen naar. Ik was bang dat alles na mijn dood naar de stort zou gaan.´
´De antiekwereld is ingestort. Antiek is weinig meer waard. Daardoor is het moeilijk restaurators te vinden. Zelf heb ik altijd voor musea en kerken gewerkt. Mijn leraar Hero raadde me de antiekwereld af. Het is vaak haastig werken waardoor je geen kwaliteit kunt leveren, zei hij.´
´Bij musea en kerken werkt dat gelukkig anders. We doen veel opdrachten voor Groninger Kerken. Ik ben nu bezig met houtsnijwerk uit de kerk van Wirdum. Er liggen nog klussen te wachten in onder meer Baflo en Den Andel.´
De meest in het oog springende opdracht voor Yvonne was een jaar of vijf geleden de restauratie van de Gouden Koets en Glazen Koets, wat in Den Haag en in het diepste geheim in Den Andel gebeurde. ´Ik heb de wielen en ornamenten hersteld. Waarom ze mij terecht zijn gekomen? Haha, omdat ik natuurlijk heel goed ben en mijn contacten heb.´
Naast haar werk is de veelzijdige Yvonne muzikant. Ze zingt, speelt gitaar en accordeon en treedt solo en in een bandje (De Haip) op. Drummen probeert ze onder de knie te krijgen.
Ook schreef ze twee boeken. In 2019 verscheen Louis de Jonge … nu zoetjesaan maar eens bijsturen, over de begin dat jaar overleden waddenschipper uit Westernieland. Yvonne, een groot wadliefhebber, voer vaak met hem mee als bemanningslid.
Haar eerste boek Ziza gaat op reis met Vonk de stormvogel is een fantasieverhaal (met bestaande personen) over Noordpolderzijl en kwam in 2017 uit.
´In de ogen van andere mensen doe ik waarschijnlijk veel. Maar ik kijk geen tv, luister geen radio en lees geen kranten. Dus heb ik naast mijn werk alle tijd om dingen te creëren.´
Zingende honden
Yvonne heeft niks met de televisie, toch trad ze in de jaren nul met haar zingende hond Lies op in het destijds populaire programma Kopspijkers.
´Kort voor de opname in de studio vertelden ze dat presentator Jack Spijkerman en zijn gasten naast Lies en mij zouden gaan zitten. We waren gewend aan alleen publiek voor ons. Protesteren hielp helaas niet. Lies raakte uit haar concentratie en zong nog wel, helaas lang niet zo goed als ze normaal deed.
Dit is voor mij de kans om het na ruim 20 jaar recht te zetten: Lies kon wel degelijk goed zingen. Ze is in 2018 overleden. Mijn huidige hond Louis(e) kan ook zingen. Ook met haar treed ik op.´