Zeker één keer per week maakt Wilte Everts (68) een ronde door Winsum met Evert, zijn vader van 93. Die heeft dementie en woont sinds twee jaar in De Twaalf Hoven. Even mee met vader en zoon op een zonnige herfstdag. Wilte: ´Heerlijk een uurtje eruit en bewegen´.
Evert Everts, prachtige naam. Twee kleinzoons zijn naar hem vernoemd.
Een enthousiaste begroeting volgt bij de ingang van het verpleeghuis. De 90-plusser zwaait vriendelijk lachend vanuit zijn rolstoel. Praten doet hij weinig meer. ´We zijn net terug van vakantie en moesten helaas constateren dat de situatie verder is verslechterd´, zegt Wilte.
Joe huvven gain koien meer melken, hè pa?
We gaan door de wijk Ripperda. Bij de Ripperdaheerd houden we even halt. ´Hier is pa van 1953 tot 1968 boer geweest en ben ik geboren. Dit was zijn land, een kleine 30 hectare waar 35 tot 40 koeien liepen en hij een lapje suikerbieten had.´
Wilte: ´Joe huvven gain koien meer melken, hè pa?´
´Goud woont´, reageert Evert lachend. Als Wilte vertelt dat de gebroeders Visser even verderop aan de Munsterweg hun boerenbedrijf hadden, zegt zijn vader onmiddellijk: ´Jan en Bouwinus´.
´In 1953 zijn mijn ouders hier komen wonen. Mijn oud-oom was de vorige eigenaar en de opa van mijn vrouw (Marja) pachtte de boerderij eerst. Bijzonder is dat ik in dezelfde kamer ben geboren als mijn schoonmoeder, Ans Ellen-Valkema.´
Wilte heeft zelf nooit boer willen worden. ´Als de knecht op vakantie was, moesten we meehelpen, ´s morgens om vier uur eruit om melk te sjouwen. Ik was nog geen 10 maar nam me één ding voor: wat ik later ook ga doen, ik word geen boer.´
We vervolgen onze ronde. Wilte vertelt dat hij twee broers en een zus heeft. Samen zijn ze mantelzorger voor hun vader. ´Iemand helpen die zijn hele leven zijn best heeft gedaan is dankbaar werk. Een op de vijf Nederlanders krijgt dementie en helaas hoort pa ook bij die groep. Voor hem wordt het één zwart gat.´
´Moe (Gé Everts-Omta) overleed in juli 2020 na een kort ziekbed, dat kun je nog snappen. Maar hier is iemand er eigenlijk niet meer, terwijl die er nog wel is. Dat maakt het extra moeilijk. Gelukkig herkent hij me nog en noemt hij mijn naam. Hij reageert altijd enthousiast als ik zijn kamer binnenstap.´
´Direct nadat moe was overleden, overnachtte mijn zus bij hem in de Floraborg (seniorencomplex). Het was eenmalig, het was voor haar niet te doen. Pas toen kregen we door hoe ernstig de situatie was.´
´Moe had hem altijd verzorgd en erover gezwegen. Aan de ene kant jammer, want dan hadden wij misschien meer kunnen bijdragen. Aan de andere kant is de waardering voor haar er nog groter op geworden.´
Zijn vader is inmiddels ingedut. Hij valt op de gekste plekken in slaap, zegt Wilte.
We zijn in het centrum. ´Als het even mooi weer is gaan we op pad, minimaal één keer per week. Lekker, even bewegen en wandelen. We praten veel over vroeger. Wie waar gewoond heeft. Pa wist dat altijd precies, maar ook daarin zie je achteruitgang.´
´Als hij Engelse drop wil – zijn favoriete snoep – lopen we de Aldi binnen. Bij de opticien zijn we een trouwe klant, geregeld is er iets aan de hand met pa zijn bril of gehoorapparaat. Of kapot of zoek. Dan is het verdraaid handig dat je in je eigen dorp terechtkunt.´
Een rolstoel duwen door Winsum met zijn wierden en bruggen is bijna topsport. En dan zijn er nog de hindernissen.
´Het echte centrum is rolstoelvriendelijk, erbuiten valt wel wat te winnen. Ik heb een paar keer meegemaakt dat pa door niveauverschil bijna uit de kar vloog. Misschien moeten verantwoordelijken eens zelf meelopen of in de rolstoel gaan zitten om het zelf te ervaren. Hebben we in Bedum ook gedaan.´
Wilte was 18 jaar lang burgemeester van Bedum en daarvoor 5 jaar wethouder in Winsum. Op 1 november 2009 stopte hij na drie periodes in Bedum en begon zijn eigen bedrijf: Everts, Bestuur & Advies.
´Ik ben nu gepensioneerd, officieel bestaat het bedrijf nog. Grote opdrachten doe ik niet meer. Verder ben ik alleen nog bestuurslid van waterschap Noorderzijlvest en doe ik achter de schermen soms nog wat voor het CDA, zoals meewerken aan het opstellen van de kandidatenlijst.´
Sinds maart 2019 wonen hij en Marja na 28 jaar Bedum weer in Winsum, aan het Winsumerdiep. Hun huis in Bedum stond liefst 9 jaar te koop. ´Een combinatie van de financiële crisis en de aardbevingsproblematiek. Vooral duurdere huizen waren jarenlang onverkoopbaar.´
Ze zijn nog altijd lid van LTC Bedum én van TC Winsum. ´In de zomer tennissen we in Winsum, ´s winters op kunstgras in Bedum.´
We zijn terug bij De Twaalf Hoven. Tijd om afscheid te nemen. Evert lacht en zwaait weer vriendelijk. Vader en zoon verdwijnen achter de blauwe schuifdeuren. Een mooi en tegelijk triest gezicht.