Dorpsgids en amateurmuzikant John Vaneman heeft het mirakels naar zijn zin in Tinallinge, waar hij 21 jaar geleden neerstreek met zijn vrouw Christien.
Een verhaal over het pittoreske wierdendorp, Joop Zoetemelk en het verjaardagscadeau dat hem vorige maand tot tranen toe roerde.
Wat doet ze nou, dacht ik
Maar beginnen met het unieke cadeau. John (67) is jazzmuzikant en speelt bariton- en tenorsaxofoon in de Jazzfanfare en East Street Tunes.
´Twintig jaar heb ik les gehad van Jenne Meinema uit Groningen. We raakten bevriend met hem en zijn vrouw Hilde. Jenne was een geweldige saxofonist die behoorde tot de Nederlandse top. Hij overleed helaas in 2020.´
´Van zijn vrouw Hilde mocht ik op mijn verzoek zijn baritonsaxofoon in bruikleen hebben. Een instrument uit de jaren zestig waarmee Jenne nog platen heeft gemaakt. Het is een dikke sax. Ik ben ook een beetje te dik, dus dat past mooi. Eigenlijk wilde ik hem wel graag definitief overnemen, dat liet ik eerder dit jaar ook doorschemeren aan Christien.´
´Begin september, enkele dagen voor mijn verjaardag, traden we met de East Street Tunes op tijdens Cultuur bij de Buur in Winsum. We speelden in de tuin van Han Hefting aan de Oosterstraat. Daar ontleent de band zijn naam aan, we repeteren bij hem thuis.´
´Om twee uur zag ik plotseling opvallend veel bekenden onder de bezoekers. Christien bleek een complot te hebben gesmeed. Ze vroeg het woord voordat wij een nieuw nummer wilden inzetten. Wat doet ze nou, dacht ik.´
´Ze zei dat ze in overleg met Hilde had geregeld dat ik de sax in eigendom kreeg. Zo blijft het instrument bespeeld worden en wel door diegene die het langst les heeft gehad van Jenne.´
´Het overviel me enorm en ik hield het niet droog. Eerst had ik nog een prachtige fotocollage gekregen met foto´s van Jenne en de East Street Tunes. Wat een mooi cadeau, dacht ik nog. Toen moest het hoofdcadeau nog komen!´
Mensen staan voor elkaar klaar als het nodig is
John en Christien wonen in het huis waar het echtpaar Vogel een kruidenierswinkeltje bestierde. Het laatste winkeltje van Tinallinge sloot in 1985 de deuren.
´In 2002 hebben we het huis gekocht, in 2003 zijn we er na een ingrijpende verbouwing gaan wonen. Het pand was in de loop der jaren erg achteruitgegaan. We hebben geprobeerd het karakter zoveel mogelijk in stand te houden. Binnen is de indeling ingrijpend veranderd, zo is een deel van de winkel nu onze slaapkamer.’
´De oude weegschaal uit de winkel staat als herinnering bij ons in de woonkamer. Die kregen we van hun kinderen, die tevreden zijn over hoe wij hun ouderlijk huis hebben aangepakt.´
´We woonden sinds 1988 in Winsum, daarvoor in Leiden. Ik ben geboren en getogen in Rijpwetering. Ik werkte bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat en kon in de jaren tachtig een baan krijgen in Groningen.´
´In Tinallinge is het geweldig wonen. Ook de manier waarop mensen met elkaar omgaan, spreekt ons aan. Iedereen heeft zijn privacy maar toont ook betrokkenheid. Mensen staan voor elkaar klaar als het nodig is. Er is een mooie mix van oorspronkelijke bewoners en import. Dat gaat heel goed samen.´
John was jarenlang lid van de culturele commissie en zat in het bestuur van Dorpsbelangen. ´Toen ik begon als secretaris was het voor mij wel ingewikkeld, want de voertaal was Gronings. Ik zei altijd: jongens, praat alsjeblieft Nederlands, ik kan zo geen verslag maken. Je begrijpt: mijn verslagen waren altijd kort en bondig.´
Sinds eind 2022 is John dorpsgids van Tinallinge. ´Tijdens de laatste Monumentendag heb ik meer dan vijftig mensen rondgeleid door het dorp. Ik ben op afroep beschikbaar, het kost niks. Mensen zijn verbaasd over de mooie panden, plekken en verhalen.´
Veel kennis over vroeger heeft hij van de oudere dorpelingen. Daarnaast verzamelde John alle berichten over Tinallinge uit het archief van de Historische Kring Baflo en uit oude kranten op de website Delpher.
´Tinallinge was een buitengewoon bedrijvig dorp. Halverwege de 19de eeuw woonden er 190 mensen, driemaal zoveel als nu. Er was veel middenstand, waaronder drie bakkerijen en dorpswinkels. Het leven speelde zich af in deze gemeenschap. Wat ook veranderd is: de schaalvergroting van de landbouw. In 1957 waren er rond Tinallinge negentig percelen, dat zijn er nu maar tien meer.´
John werkt aan een dorpskroniek, waarin de geschiedenis van Tinallinge (een beschermd dorpsgezicht met zes monumenten) beschreven wordt. ´Uiteraard komt de kerk met de oudste graffiti van Nederland aan bod. Waarschijnlijk zijn Spaanse soldaten uit de Tachtigjarige Oorlog verantwoordelijk voor de muurschilderingen. In de kroniek komt ook een beschrijving per huis. Als het af is stel ik het beschikbaar aan alle inwoners en zet ik het op de dorpswebsite.´
Joop wilde het frame inderdaad dolgraag terug
John is als twintiger tijdens zijn studie ook vrachtwagen- en touringcarchauffeur geweest. ´Als hoogtepunt beschouw ik de busrit met dorpsgenoten uit Rijpwetering naar de finish van de Tour de France in 1980. Joop Zoetemelk kwam uit het dorp en won de Tour. Met zijn allen hebben we staan juichen op de Champs-Élysées waar hij werd gehuldigd.´
Vorig jaar zijn John en Christien bij de inmiddels 77-jarige oud-wielerprof thuis geweest in Meaux, bij Parijs.
´Ik had nog een oud frame van Joop, waarmee hij in 1966 in Mexico olympisch kampioen werd. Dat had hij ooit beschikbaar gesteld aan mijn vader, die was buschauffeur én fietsenmaker en gebruikte het frame voor een fancy-fair voor de restauratie van de kerk. Na afloop had Joop gezegd dat mijn vader het frame wel mocht houden.´
´Het lag jarenlang in zijn schuur. Toen mijn vader overleed heb ik het meegenomen naar Tinallinge. Vorig jaar las ik dat Joop materiaal van vroeger aan het verzamelen was. Ik heb hem gebeld en hij wilde het frame inderdaad dolgraag terug. Het hangt nu aan de muur in zijn privé-museumpje.´
