Hilda Oostenbrink en Catja Havinga treffen deze koude decembermiddag in de Notoarestoen in Eenrum voorbereidingen voor Wereldlichtjesdag op zondag 11 december.
Ze spreken nog wat zaken door tijdens een wandelingetje door de tuin die zeker ook in de winter een bezoek waard is.
´We zijn in 2014 begonnen met het organiseren van Wereldlichtjesdag. Vanaf het tweede jaar houden we het hier. Het is een prachtige serene plek, centraal in Noord-Groningen. En niet onbelangrijk: het bestuur van het arboretum verleent volledige medewerking.´
´Op Wereldlichtjesdag worden over de hele wereld om zeven uur plaatselijke tijd kaarsje aangestoken voor alle kinderen die overleden zijn. Het idee is dat zo een lint ontstaat van licht over de hele wereld. Het gaat om kinderen van alle leeftijden. Ouders kunnen ook hun kind van bijvoorbeeld 50 verliezen. En het is voor iedereen die een kind mist. Dat kan ook een juf zijn of iemand anders die een goede band had met een overleden kind.´
´Als zich vroeger zo´n drama voltrok in een gezin was het taboe om erover te praten. Je moest verdergaan met je leven. Wij laten zien dat hun naam altijd genoemd mag worden, dat ze er altijd zullen zijn. Dat hun licht altijd mag blijven stralen. We blazen de kaarsjes zondag beslist niet uit, ze moeten zelf doven.´
Hilda (57) verloor in 2013 haar zoon Mart door een vreselijk auto-ongeluk in haar woonplaats Wehe-den Hoorn. ´Mijn moeder is twee jaar geleden overleden, mijn vader begin dit jaar. Een kind verliezen is heel anders. Het voelt alsof ze iets uit je scheuren. Nog iedere dag brand ik de hele dagen kaarsen voor Mart. Mijn hele leven zal ik dat blijven doen.´
´Volgend jaar juni is het tien jaar geleden. Mijn jongste zoon Dirk-Jan en Mart zijn op precies dezelfde dag geboren: 5 oktober. Volgend jaar wordt Dirk-Jan net zo oud als Mart geworden is. Tja… hoe zal dat voelen?´
Haar vriendin Catja (46) – sinds drie jaar woonachtig in Warffum, daarvoor in Wehe-den Hoorn – is gelukkig geen ervaringsdeskundige. ´Het drama met Mart deed me heel veel. In 2013 stierven meer kinderen in het dorp. Toen kwam ik een berichtje tegen over Wereldlichtjesdag. Ik dacht: ik stuur het door naar Hilda, als een soort steun, als blijk dat je met haar gezin meeleeft.´
Hilda: ´Onze vriendschap was toen nog pril, maar Catja was er gewoon na het overlijden van Mart. Ze voelt mij precies aan. Als ik in het begin een shitbui had, wist zij dat.´
De vriendinnen omhelzen elkaar.
Catja: ´Fijn dat ik het heb kunnen doen. Ja, ik begrijp wel dat mijn verdriet maar een heel klein stukje is van het verdriet van de mensen die daadwerkelijk een kind hebben verloren. Ik focus mij zondagavond op de organisatie, dat alles goed loopt. Als je gaat nadenken over hoeveel verdriet zo’n avond bij elkaar komt, is het bijna niet te doen.´
´Ja, waarom ik meehelp. Toen Hilda me vroeg hoefde ik geen seconde na te denken. Ik kan anderen ermee helpen, door ze te verbinden, troost te bieden. Dat is voor mij reden genoeg om dit te doen.´
Toen Hilda het berichtje over Wereldlichtjesdag van haar vriendin las, ging ze in gedachten door Wehe-den Hoorn. Hoeveel mensen hadden een kind verloren, door welke oorzaak dan ook?
´Ik kwam tot 25 kinderen en achteraf bleken het nog meer. Ik heb twee moeders die meer dan 40 jaar geleden hun kind verloren gevraagd wat zij ervan vonden als ik Wereldlichtjesdag zou gaan organiseren. Bij een van hen sprongen de tranen in de ogen. Doe dat maar Hilda, zei ze.´
´De eerste keer was in ´t Marnehoes, we organiseerden het met zijn tweeën. Uitvaartzorg van Stad tot Wad heeft ons sindsdien altijd geholpen. Zij zagen geen mogelijkheid dit jaar mee te doen, dus doen wij het weer saampjes. Stoppen is voor ons geen issue.´
´Eén keer moesten we vanwege het stormachtige weer uitwijken naar de kerk in Eenrum. En de afgelopen twee jaar hebben we het vanwege corona met een livestream moeten doen.´
Elk jaar komen tegen de honderd mensen uit de hele regio naar Wereldlichtjesdag in de Notoarestoen. Ze lopen langs een met waxinelichtjes verlicht pad naar de vijver. In het water komt een verlicht hart te liggen. In het gras staan twee harten van hout waarin de bezoekers het waxinelichtje zetten dat ze bij de ingang krijgen. Hartjes met daarop de namen van de kinderen komen in een boom te hangen.
´De bijeenkomst duurt pakweg een half uur. We beginnen om twintig voor zeven. Hilda leest de namen van de overleden kinderen voor. We hebben een spreker, dit jaar een ouder van de lotgenotengroep Verkeersslachtoffers. Om zeven uur zingt Anne-Wil Brontsema Precious Child, het lied dat speciaal voor Wereldlichtjesdag geschreven is. Alle mensen werken belangeloos mee, Peter Beereboom verzorgt het geluid en mensen van de Willem Lodewijk van Nassaukazerne staan klaar met koffie.´
Dankbare en lieve reacties ontvangen ze. Hilda: ´Ik weet het nog goed, de eerste keer vloog een moeder van twee levenloos geboren baby´s mij letterlijk om de hals. Ze zei: Hilda, wat ben ik blij dat jullie dit organiseren!´