Bij John Brantsma lopen werk en hobby in elkaar over: werken bij de plaagdierbeheersing en in zijn vrije tijd mollen vangen en wespennesten verwijderen.
Op een middag zet John (46) klemmen in wijngaard Hof van ´t Hogeland op Groot Maarslag. Hij is al jaren de vaste mollenvanger van wijnboerin Elma Middel.
´De overlast valt mee, de mollen hebben zich aan de zuidelijke rand van de wijngaard gemeld. Ze komen van het naastgelegen weiland. Door ze te vangen voorkom je dat ze verder het perceel in trekken. Veldmuizen maken graag gebruik van de mollengangen. Die vreten aan de wortels waardoor de druivenstruiken doodgaan.´
´Dit jaar hebben we heel weinig wespen terwijl de mollen veel overlast veroorzaken. De populatie van mollen verschilt niet van voorgaande jaren, maar ze zijn zichtbaarder. De grond is vochtiger waardoor de mollen hoger zitten. In droge jaren moeten ze dieper graven om voedsel te zoeken.´
En dan de wespen. John wijst naar de wespenvangers die Elma geplaatst heeft omdat de insect dol is op haar druiven. ´Er zit geen wesp in, ze zijn allemaal leeg. Normaal zouden ze in deze tijd van het jaar vol zitten.´
´Het is heel laat warm geworden in het voorjaar en dat heeft veel koninginnen de das omgedaan. Een deel was al ontwaakt toen we nog een koudegolf kregen. Daarop volgde een grillige zomer. Normaal had ik dit jaar tot nu toe tussen de twintig en dertig meldingen van wespennesten gehad, nu heb ik misschien vier nesten weggehaald.´
In 1997 trad John in dienst bij de Milieudienst Groningen, vanaf 2006 werkt hij bij de afdeling plaagdierbeheersing.
´We komen in actie als bedrijven en particulieren overlast ervaren van plaagdieren. Vlooien, muizen, steenmarters, bedwantsen, kakkerlakken, ratten, noem maar op. We doen voor horecabedrijven, bakkerijen en pakhuizen ook preventieve controle op het gebied van ongedierte. Ja, ik ben een ambtenaar, maar voel me geen ambtenaar.´
De gemeentegrenzen van Groningen vormen hoofdzakelijk het werkgebied van John, maar gemiddeld één keer per maand werkt hij in winkelcentra in Emmen. ´Mensen verbazen zich dan over het busje van de gemeente Groningen en vragen mij ernaar. Dat is ontwikkelingshulp hè, grap ik dan.´
Als ambtenaar heeft hij een hoop uren over, zegt John. Hij maakt werkdagen van negen uur, maandag is zijn vaste vrije dag. ´Op zaterdag en maandag ben ik voor mezelf bezig. Ik kreeg steeds vaker verzoeken van mensen met een mollen- of wespenplaag of ik ze kon helpen. Met mijn werkgever heb ik daarover duidelijke afspraken gemaakt. Sinds 2014 heb ik een adviesbureau voor plaagdierbeheersing, Siltess, genoemd naar mijn tweelingdochters Silje en Tess.´
Zijn werkgebied heeft zich vooral dankzij mondreclame uitgebreid tot een flinke straal rond zijn woonplaats Rasquert. ´Het gaat al jaren hartstikke mooi. Het verschil in mentaliteit is opvallend. Overdag heb je te maken met stadsmensen, die zijn gemiddeld genomen een stuk kritischer en ongeduldiger dan plattelanders. Hier zijn we veel meer van leven en laten leven.´
´Het is voor mij ook de kop leegmaken. Voor mijn werk draait het voor een belangrijk deel om communicatie met opdrachtgevers, onderzoek en wetgeving, en niet zozeer om met je handen werken.´
In de herfst is de mollenvanger vooral te vinden in tuinen van particulieren, in het voorjaar maakt hij voor boeren vele kilometers door weilanden. ´Het vangen gaat met de winters van tegenwoordig het hele jaar door. Alleen als het flink vriest, heb ik vorstverlet.´
Het zetten van klemmen leerde hij ooit van een oude rot in het vak, Chris Fluks uit Warffum. ´Vervolgens geef je je eigen invulling eraan.´
John ziet het vangen van de dieren als een noodzakelijk kwaad. ´Medelijden nee, ik probeer wel de klem zó te zetten dat hij optimaal werkt en de mol niet onnodig lijdt zoals bij vergiftiging.´
´Mensen met mollenproblemen vragen soms of ik een diervriendelijke manier wil toepassen. Helaas, die bestaat niet. Niemand die dat kan. Geregeld kom ik in tuinen waar eerst is geprobeerd de mollen te verjagen met trilstokken. Die zijn voor 300 euro aangeschaft en dan ben ik uiteindelijk diegene die het probleem oplost.´