Een bijzondere klus in de Petruskerk in Leens, waar Albert en Hilda Rodenboog, Ruthger Franssen, Dida Noordhof en Jan Dijkstra de kast van het beroemde Hinszorgel in de was zetten. Daar zijn ze een paar weken zoet mee.
´De was is voor het behoud en de kast wordt er veel mooier van. Het is heel leuk werk, goed voor de teambuilding´, zegt Hilda, die samen met Dirk Molenaar de vaste organist is van het monumentale orgel uit de achttiende eeuw.
Alle vijf orgelpoetsers zitten in het bestuur van Stichting Hinszorgel Leens. Het is voor hen geen dagelijkse bezigheid, sterker: onderhoud aan het orgel, inclusief kast, gebeurt slechts eens in de vijftig jaar.
Japanners speelden de halve nacht op het orgel
Als het tenminste goed gebeurt, met de beste was, legt Albert uit. ´Tico Top, de geweldige houtsnijkunstenaar, heeft ons gisteren geleerd hoe we het moeten doen. Tico verricht ook restauratiewerkzaamheden. Die delen van de kast neemt hij mee naar zijn werkplaats in Kruisweg. Het orgel is tijdelijk voor onderhoud en restauratie in Heerde.´
Het Hinszorgel is de tweede liefde van Albert, na zijn vrouw Hilda. En dat geldt ook andersom. Albert: ´We zijn bevoorrecht om hier aan te mogen werken. Dit is zo´n bijzonder en fraai instrument.´
Hij zet op het moment van het gesprek de wapenschilden in de was. ´Van acht vooraanstaande Ommelander geslachten zijn schilden aangebracht. De Groningse adel had het vroeger voor het zeggen. Het Hinszorgel hebben we te danken aan Anna Habina Lewe, de weduwe van Edzart Jacob Tjarda van Starkenborgh. Zij heeft dit grote, prachtige instrument met het mooiste hout- en snijwerk geschonken. Het is sinds de bouw in 1733 onveranderd gebleven. En dat geldt nagenoeg ook voor het kerkinterieur. Dit is uniek in Nederland.´
´We bevinden ons in de orgeltuin van Europa, nergens staan op zo´n beperkte ruimte zoveel orgels als in Groningen. En dit orgel is in het bijzonder populair. Uit de hele wereld komen bezoekers en organisten hiernaartoe. De concerten met gastorganisten hebben de afgelopen vijftig jaar honderdduizend bezoekers getrokken. En dan de gewone bezoekers niet meegeteld hè.´
´Japanse organisten die een masterclass volgden in Groningen waren zo enthousiast dat ze de halve nacht op ons orgel speelden. Uiteindelijk gingen ze geradbraakt naar huis.´
Het is pro Deo en pro organo
De concertreeks van de stichting gaat in juli en augustus in afgeslankte (corona)vorm door, ondanks de afwezigheid van het Hinszorgel. In de Petruskerk staan nog drie orgels van bescheidener formaat.
In mei 2021 moet het beroemde orgel weer in bedrijf zijn. En misschien dat de benjamin van de vijf, Ruthger (42), rond 2070 weer van de partij is bij de volgende onderhoudsronde.
Zoals de nu 82-jarige Jan Oostindiën nog meegeholpen heeft in 1968. ´Jan wordt vanwege zijn vele verdiensten voor de kerk en het orgel wel de paus van Leens genoemd. Als Jan terug is van vakantie wil hij bezig met de pleisterlaag achter het orgel.´
Even voor de duidelijkheid, de vijf krijgen geen cent voor hun inspanningen. Of zoals Jan Dijkstra het mooi verwoordt: ´Het is pro Deo en pro organo.´