Als portiers zitten ze naast de deur van molen Eva in Usquert. De broers Willem en Henk Huizenga houden de wacht en eten ondertussen een broodje.
Een gelukje dat ze hier zitten, want normaal is de molen op zaterdagen pas vanaf half twee open. ´Vandaag (9 april) tussen elf en twaalf draaide het leeuwendeel van de molens in Nederland omdat Het Gilde van Vrijwillige Molenaars 50 jaar bestaat. Mijn collega´s Schelte Doornbos en Jefta Tuininga zijn even naar huis en komen zo terug´, vertelt vrijwillig molenaar Willem.
Willem en Schelte zijn maar liefst 38 jaar molenaar van Eva. ´Op 1 mei 1984 zijn we hier samen gekomen, na de restauratie van de molen. Jefta is molenaar in opleiding.´
En Henk? ´Ik ben de assistent-veger, die moeten er ook zijn. Nee, ik zit in de Stichting Molenvrienden Eva, samen met Willem, Schelte en zeven anderen.´
De molen draait elke zaterdagmiddag en is dan geopend voor publiek. Willem:´In de zomer verwelkomen we veel toeristen. En het is een ontmoetingsplaats voor Usquerders. We drinken samen koffie en vertellen sterke verhalen. Soms komen er drie opdagen, soms tien.´ Henk: ´Een soort ouderensoos. Hier worden de belangrijke besluiten over Usquert genomen.´
Willem (75) laat de koren- en pelmolen zien en vertelt honderduit. Het onderstel deel is van 1818, het bovenstuk van 1891. ´Eerder stond op deze plek eeuwenlang een standermolen. Die werd te klein. De poldermolens Adam en Eva stonden bij Bedum. Adam is verhuisd naar Delfzijl, Eva naar Usquert. Door een grote brand in 1890 is er weinig meer over van de oorspronkelijke Eva.´
´In de oorlogsjaren stond de molen er al vervallen bij. In de jaren vijftig is de buitenkant wat opgeknapt, daarna diende de molen als opslagruimte. In de jaren 80 volgde de grote restauratie, waarna Schelte en ik hier als molenaar kwamen. In 2015 heeft de molen nog in de steigers gestaan vanwege aardbevingsschade. Je kon onder de vensterbank door naar buiten kijken. Nog steeds is niet alle schade hersteld.´
Malen gebeurt alleen nog voor de show, tijdens bijzondere gelegenheden. De molen is eigenlijk één groot museum. De doorrit en zolders staan vol met boerenmaalstoelen, handmolentjes en landbouwhandgereedschap. Ongelooflijk wat Willem er allemaal van afweet.
Inmiddels is Schelte teruggekeerd van zijn middagpauze. ´De kennis van Willem is enorm´, grapt hij, ´ik heb ook nog andere hobby´s.´
Willem (75) en Schelte (78) prijzen zich gelukkig met Jefta en hopen dat hij aan Eva verbonden blijft. Want mensen enthousiast krijgen voor het molenaarschap valt niet mee.
Schelte heeft de hoop nog niet verloren: ´Vanmorgen kwam een jongetje van 6 met zijn ouders langs. Hij was helemaal gek van molens. Ik vroeg hem van alles en hij wist op al mijn vragen het juiste antwoord. Geweldig! Je hoopt dat zo iemand later op een molen terechtkomt.´
Bijna 40 jaar werken Willem en Schelte dus al samen. Dan moet je het goed met elkaar kunnen vinden, toch? Schelte: ´We hebben verschillende zolders, als ik er flauw van ben ga ik een etage hoger. Nee hoor. Als er iets is, dan praten we erover. Tegenwoordig wordt er in de maatschappij direct geouwehoerd en gedreigd. Daar zijn wij niet van.´
